Drzewo uważane za ikonę afrykańskiej sawanny obumiera w tajemniczych okolicznościach. Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że większość najstarszych i największych afrykańskich baobabów umarło w ciągu ostatnich 12 lat.
Część z najstarszych i najbardziej niezwykłych drzew w Afryce zaczęło umierać. Naukowcy uważają, że przyczyną tego mogą być zmiany klimatyczne.
Baobaby mogą osiągnąć wiek ponad 2000 lat, jednak ze względu na to, że drewno tych drzew nie wykazuje cyklicznych słojów rocznych, trudno określić ich dokładny wiek. Baobaby występują na obszarach suchych. Najwięcej gatunków znajduje się na Madagaskarze. Poza tym baobaby rosną w niemal całej Afryce oraz północno-zachodniej Australii.
To jedne z najbardziej charakterystycznych roślin na Ziemi. Ich gigantyczny pień lub pnie, bo mogą mieć ich nawet siedem, służy jako magazyn wody, aby wytrzymać trudne warunki suchych obszarów, w których żyją. Osiągają wysokość do 30 metrów. Ich ogromne pnie, często puste, stanowią schronienie dla wielu gatunków zwierząt.
Naukowcy z uniwersytetów w RPA, Rumunii i USA stwierdzili, że w ciągu ostatnich 13 lat umarła wyjątkowo duża liczba baobabów. Badacze twierdzą, że to wydarzenie o niespotykanej dotąd skali. Wyniki ich badań ukazały się w piśmie „Nature Plants”.
Adrian Patrut, kierujący badaniami rumuński profesor z Uniwersytetu Babeș-Bolyai wraz ze współpracownikami wykorzystali datowanie radiowęglowodorowe do analizy ponad 60 największych i najstarszych baobabów. Ich lokalizacje wskazali im lokalni mieszkańcy. Ku ich zaskoczeniu odkryli, że od 2005 r. dziewięć z 13 najstarszych i pięć z sześciu największych baobabów umarło lub ich najstarsze części zawaliły się.
- Podejrzewamy, że upadek monumentalnych baobabów może być związany przynajmniej częściowo z istotnymi modyfikacjami warunków klimatycznych, które w szczególności dotyczą Afryki Południowej. Jednak potrzeba dalszych badań na poparcie tej tezy – powiedział Patrut.
Drzewa baobabów mają wiele łodyg i pni, często w różnym wieku. W niektórych przypadkach wszystkie łodygi nagle obumarły. - Podejrzewamy, że jest to związane ze wzrostem temperatury i suszą. To szokujące i bardzo smutne – ocenił Patrut.
Naukowcy po zbadaniu martwych drzew stwierdzili, że pnie zawierają tylko 40 procent wody, a nie 75-80 proc., które powinny mieć, gdyby wciąż żyły. Ekstremalne epizody suszy spowodowały to, że pnie nie mogły już utrzymać ciężaru drzewa. Badacze stwierdzili również, że w niektórych przypadkach wszystkie pnie zginęły nagle, w tym samym czasie.
Niezależnie od przyczyny obumieranie baobabów będzie miało duży wpływ na południowoafrykański krajobraz, ponieważ oprócz cienia, kora drzewa, korzenie, nasiona i owoce są kluczowymi źródłami pokarmu dla wielu zwierząt.
