Archeolodzy poinformowali o odkryciu ruin starożytnego miasta Mardaman, którego początki sięgają nawet 2800 roku p.n.e. Był to ważny ośrodek handlowy i polityczny w północnej Mezopotamii.
Na Mardaman natrafili archeolodzy z Uniwersytetu w Tybindze, którzy prowadzą prace wykopaliskowe w Autonomicznym Regionie Kurdystanu od 2013 roku. Przetłumaczenie znalezionych przed rokiem glinianych tabliczek z pismem klinowym ujawniło starożytną tajemnicę. Miejsce ich odkrycia znane dziś jako miejscowość Bassetki wydaje się być starożytnym królewskim miastem Mardaman.
Według archeologów początki miasta sięgają lat 2800 – 2650 p.n. e. Swój szczyt Mardaman osiągnęło w latach 1900 – 1700 p.n.e. Przez ten czas miasto było wielokrotnie zdobywane i niszczone. Było stolicą królestwa, a potem prowincji.
Ubiegłego lata w ceramicznym naczyniu znalezionym w ruinach dużej budowli odkryto 92 tabliczki z pismem klinowym. Pismo odcyfrowała Betina Faist z Uniwersytetu w Heidelbergu. Wykorzystała zdjęcia tekstów z tabliczek i krok po kroku odsłaniała historię miasta i regionu. Ku zaskoczeniu archeologów Faist była w stanie zidentyfikować miejsce znaleziska jako starożytne miasto Mardaman.
Jak wskazują tabliczki, była to administracyjna siedziba gubernatora środkowo-asyryjskiego o imieniu Assur-nasir. Tabliczki ukazują różnorakie sprawy administracyjne i handlowe gubernatora. W tamtym czasie Mardaman było częścią wielkiego imperium, ale zdarzały się również okresy, kiedy było to niezależne królestwo.
Dzięki przetłumaczeniu tabliczek archeolodzy potrafili osadzić swoje znaleziska w szerszym kontekście. – Nagle stało się jasne, że odkopaliśmy pałac asyryjskiego gubernatora – powiedział kierujący wykopaliskami profesor Peter Pfälzner. Gliniane tabliczki wskazały na nieznaną do tej pory prowincję Imperium Asyryjskiego.
Nazwa Mardaman jest wspominana w kilku innych starożytnych źródłach znalezionych na innych stanowiskach archeologicznych, ale dotąd badacze nie wiedzieli, gdzie miasto się znajduje. Według źródeł, było to centrum królestwa, które zostało podbite przez jednego z największych władców tamtych czasów, Shamshiego-Adada I w 1786 r. p.n.e. i zintegrowane z jego imperium. Te same źródła w skazują też, że już kilka lat po tym, Mardaman było niezależnym królestwem pod rządami Tish-Ulme. Po kilku latach prosperity miasto zostało podbite prze górski lud Turukku.
- Teksty klinowe i nasze odkrycia z wykopalisk w Bassetki dają teraz jasno do zrozumienia, że to nie był koniec. Miasto istniało nadal i osiągnęło duże znaczenie jako siedziba gubernatora między 1250 a 1200 rokiem p.n.e. – wyjaśnił Pfälzner.
Ale historię Mardaman można zrekonstruować też dzięki źródłom z okresu Trzeciej Dynastii Ur około 2100-2000 p.n.e. Mardaman przedstawione jest w nich jako ważne miasto na północnych obrzeżach mezopotamskiego imperium. Najstarsze źródła wspominające o Mardaman pochodzą z Imperium Akadyjskiego, które uważane jest za pierwsze imperium w historii. Wspomniano w nich, że miasto zostało zniszczone po raz pierwszy około 2250 r. p.n.e. przez Naram-Sina, najpotężniejszego władcę akadyjskiego
Ceramiczne naczynie, w którym znaleziono tabliczki z pismem klinowym, oblepione było grubą warstwą gliny, co według archeologów świadczy o tym, że zostało ono zakopane celowo. – Być może informacje na tabliczkach miały być chronione i zachowane dla potomnych – ocenił Pfälzner.
Gliniane tabliczki wnoszą nowy wkład w geografię Mezopotamii. Jego odkrycie może dostarczyć wskazówek do lokalizacji innych starożytnych miast w regionie. Archeolodzy są przekonani, że przyszłe wykopaliska w Bassetki przyniosą wiele ciekawych odkryć. Na szczęście starożytne miasto zostało uratowane od grabieży, jakie ostatnio nawiedzały inne stanowiska archeologiczne w Iraku.
Źródło: Live Science, Uniwersytet w Tybindze, fot. Uniwersytet w Tybindze
